فاطمه ستوده: مادربزرگ نشسته بود توی خانه و از درد پا گله می‌کرد. وقتی نوه‌ها دوره‌اش کردند که قرار است دسته جمعی برویم سفر، مادربزرگ بغض کرد: «شما که می‌دانید سرمای هوا می‌زند به استخوان‌هایم. می‌خواهید وسط چله سیاه زمستان بیچاره‌ام کنید؟!»

شاید مادربزرگ از نقشه زیرکانه نوه‌هایش خبر نداشت. نوه‌ها تصمیم گرفته بودند مادربزرگ را ببرند یک جای گرم، میان درخت‌ها و هوای گرم بهاری و جیک‌جیک گنجشک‌ها.

مادربزرگ به دل طبیعت که رسید، اعتراف کرد که اصلاً نمی‌د‌انسته در زمستان هم می‌توان سفری راحت به طبیعت داشت. طبیعت کار خودش را کرده بود. مادربزرگ حالا دیگر می‌خندید و از درد پا هم گله نمی‌کرد.

***

چندی پیش، سازمان‌های بین‌المللی، ایران را به دلیل وجود جاذبه‌های فراوان و تنوع زیستی در رتبه پنجم برخورداری از جاذبه‌های طبیعی قرار دادند.

ایران در جایگاه خوبی قرار گرفته بود، اما این که تا به حال چقدر توانسته است گردشگران داخلی و خارجی را به بازدید از طبیعت تشویق کند، موضوع مهم دیگری است.

دوشنبه 27 آذر ماه 85 ، نخستین همایش فعالان صنعت طبیعت‌گردی در تهران برگزار شد.

در این همایش که با حضور علاقه‌مندان به طبیعت و عده‌ای از دست‌اندرکاران و فعالان این حوزه آغاز شد، موضوع اکوتوریسم یا طبیعت‌گردی و مسائل پیش روی آن در ایران امروز به گفت‌وگو گذاشته شد.

به گفته آرش کوشا، دبیر کمیته ملی طبیعت‌گردی و اکوتوریسم ایران، تشکیل این کمیته به روزهای پایانی سال 84 باز می‌گردد. اعضای این کمیته هم نمایندگانی از سازمان‌های حفاظت محیط‌زیست، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، جنگل‌ها و مراتع جهاد کشاورزی و یک عضو متخصص طبیعت‌گردی هستند.

برای تعامل بیشتر و سازمان یافته‌تر با سازمان‌های استانی هم، «کمیته استانی طبیعت‌گردی» در استان‌ها فعال شده است.

ظرفیت‌های ویژه طبیعت ایران به عنوان انگیزه‌ای برای جذب مسافران، می‌تواند نقطه قابل اتکای صنعت گردشگری ایران بشود؛ اما جای تأسف است که تا به حال هیچ یک از این ظرفیت‌های طبیعی به ثبت جهانی نرسیده‌اند.

البته کوشا عقیده دارد که ابتدا باید امور مربوط به طبیعت‌گردی را ساماندهی کرد و سپس برای ثبت جهانی آثار طبیعی دست به فعالیت زد.

دبیر کمیته طبیعت‌گردی می‌گوید که هیچ توسعه‌ای در صنعت اکوتوریسم رخ نمی‌دهد، مگر آن که مبتنی‌ بر خصوصیات محلی و استفاده از پتانسیل‌های مناطق باشد.

در همین رابطه، کمیته ملی طبیعت‌گردی تا به حال تفاهم‌نامه‌ای را با سازمان جنگل‌ها امضا کرده و از برنامه‌های دیگر آن «تشکیل کار گروه حقوقی، حمایت از مؤسسات طبیعت‌گردی در کشور، همکاری با صندوق مهررضا برای ارائه تسهیلات به استان‌ها، ارائه تسهیلات به فعالان طبیعت‌گردی و برگزاری همایش منطقه‌ای و محلی با همکاری کمیته‌های استانی است.»

در همایش روز دوشنبه، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست هم از برنامه‌های حمایتی سازمان در صنعت طبیعت‌گردی سخن گفت که طبق آن سازمان محیط‌زیست در پنج استان آماده ورود طبیعت‌گردان به طبیعت است.

استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی، مازندران، گیلان و چهارمحال‌وبختیاری می‌توانند به خوبی پذیرای ورود طبیعت‌گردان باشند. فاطمه واعظ جوادی با اعلام دوره‌های آموزشی برای محیط‌‌بانان گفت که قرار است محیط‌بانان کار راهنمایان تور را هم به طور همزمان انجام دهند، اما بخش دیگر کار مربوط به سرمایه‌گذاران است که در زمینه تکثیر، پرورش، حیات وحش و... فعالیت دارند.

سرمایه‌گذاران در صنعت اکوتوریسم هم از سوی سازمان محیط زیست حمایت خواهند شد که نتیجه آن احیا، اشتغال‌زایی و منافع اقتصادی برای کشور است.

صنعت طبیعت‌گردی از زیرشاخه‌های صنعت گردشگری است. بر همین اساس اسفندیار رحیم مشایی، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت که «طبیعت» بخشی از هویت انسان است و باید میان انسان و طبیعت انس ایجاد کرد: «طبیعت‌گردی به عنوان افقی بیکران در صنعت گردشگری بیشتر مورد توجه است... طبیعت‌گردی ارزش‌های علمی دارد و تنها با اصول و شاخصه‌های فنی خود قابل ارزیابی است... برقراری انس با طبیعت هم وظیفه حوزه گردشگری است و از این نظر که جاذبه‌های طبیعت را در نظر بگیرد، باید برنامه‌ای ترتیب دهد تا ارزش‌های طبیعت بار دیگر نمایان شده و طبیعت در دسترس همگان باشد.»

رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، برنامه‌های سازمان خود را در حمایت از طبیعت‌گردی چنین عنوان کرد: «اطلاع‌رسانی، طراحی و افزایش جاذبه‌های سفر، همچنین ارزان‌سازی و تنوع در ارائه خدمات با اولویت طبیعت، باید در دستور کار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار گیرد تا سفر در دامنه طبیعت اجرایی‌تر شده و در حوزه انتخاب جای گیرد.»

در نخستین همایش طبیعت‌گردی، عده‌ای از فعالان بخش‌های خصوصی نقطه‌نظرها و انتقادهای خود را مطرح کردند. با توجه به این که از عمر گرایش‌های مردمی به طبیعت‌گردی زمان زیادی نمی‌گذرد، می‌توان گفت که صنعت اکوتوریسم صنعتی نوپاست و البته انتقاداتی هم که به آن می‌شود، جای تأمل دارد.

انتقادهایی مثل حقوق کم راهنمایان تورها، بیمه نبودن آنها، حتی کم شدن تعداد گونه‌های جانوری در منطقه خوش ییلاق، آلودگی آب‌ها، تعداد کم محیط‌بانان، مشخص نبودن راه ورود NGOها به عرصه طبیعت‌گردی، اجرایی نشدن سند ملی طبیعت‌گردی و صنعت سازمان محیط‌زیست در مسئله فرهنگ‌سازی برای توسعه حفاظت از منابع طبیعی از این دست انتقادها هستند؛ مشکل‌هایی که شاید با برنامه‌ریزی‌های مدون بتوان آنها را کمرنگ و در نهایت محوشان کرد.

کد خبر 11392

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار ثبت نام و قیمت خودرو

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز